من یه دخترم که چشم ها و زبانم گناه زیاد می کنند. حتی نمی دانم از گناه ناراحت می شوم یا نه؟ دلم خیلی از چیزهای مبتذلی که دیدم گرفته؛ فکرمو خراب کردم، نمی دانم چطور درستش کنم؟ و با اینکه می دانستم گناهه انجامش دادم؛ روی برگشت ندارم. کمکم کنید چطور فکرمو سالم کنم و از خدا طلب عفو کنم. من می دانستم گناهه و به چشمم بیاموزم نبیند؟

«قل یا عبادی الـّذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطوا من رحمة الله انّ الله یغفر الذنوب جمیعاً انّه هو الغفور الرّحیم، بگو ای بندگان من که اسراف و ستم کرده اید از رحمت خداوند ناامید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است. سوره زمر آیه 53»
از سوال شما کاملا آشکار است که روح ایمان در اعماق قلبتان زنده و فعال می باشد, این مهم نیازمند شکرگذاری از درگاه ایزد منان است.

«غرق محبت»
تا بحال درمحبت یک مادر به فرزند، دقت نموده ای؟ مادری که آغوش پر مهرش همیشه بروی فرزند گشوده است و از هیچ کمکی نسبت به او دریغ ندارد. ولی گاهی بدلیل بازی گوشی و بی توجهی و یا لجبازی کودک، چاره ای جز تنبیه او نمی بیند. البته این تنبیه نیز از روی مهر و علاقه است، تا او درست رشد کند.
محبت مادر قطره ای از دریای محبت خالق نسبت به بندگانش است .
خدای مهربان، از روی حب وعشق انسانها را خلق کرد و از هیچ کمکی برای هدایت آنها دریغ نورزید، فطرتی داد که خداخواه است، عقلی که چراغ راه است، پیامبران و اولیایی که راهبر و راهنما هستند.
خدای مهربان به بهانه های مختلف عبد فراری خود را به سوی خود می کشد؛ گاهی به بهانه ماه رجب، شعبان، شب نیمه رجب و شب نیمه شعبان و ..... ببین با چه بهانه هایی بنده اش را به سوی خود می خواند; حال آنکه او هیچ احتیاجی به بندگانی مانند ما ندارد.
بابت هر کار پسندیده 10 اجر مقرر کرده و حتی برای فکر و نیت خوب نیز ثواب می دهد؛ ولی بابت هر عمل زشت تنها یک گناه می نویسد، آنهم اگر توبه کنی، از صفحه اعمالت پاک می کند و خوبی جای آن قرار می دهد.
به جایی می رسد که عبدش را به مهمانی خود یعنی ماه مبارک رمضان دعوت کرده و سفره رحمت و رحیمیت خویش را گسترده و بدون هیچ تبعیضی تشنگان و گرسنه گان را دعوت به استفاده از این سفره می نماید. تلاوت یک آیه را در ماه مهمانیش برابر با ختم قرآن و خواب روزه دارش را عبادت محسوب می کند. خدایی که فرموده :«سابقوا الی مغفرة من ربکم؛ سبقت جویید به طرف آمرزش پروردگارتان».[ حدید/21]
و در آیه ای دیگر فرموده:« و سارعوا الی مغفرة من ربکم؛ بشتابید به سوی آمرزش پروردگارتان» [ آل عمران/133 ]او که آغوشش به سوی بندگان خطا کارش گشوده است در این آیه می فرماید:«قل یا عبادی الذین اسرفوا علی انفسهم، لا تقنطوا من رحمة الله، ان الله یغفر الذنوب جمیعا، انه هو الغفور الرحیم؛ بگو ای بندگانم که در حق خودتان اسراف کردید، از رحمت خدا ناامید نشوید، همانا خداوند همه گناهان شما را می آمرزد و همانا او بسیار آمرزنده و مهربان است».[ زمر/53] خداوند در این آیه به افراد گنه کار خطاب لطیفی کرده؛ به آنها نگفته ای مخلوقاتی که گناه کرده اید! بلکه خطاب بنده ی من کرده! آری پیامبر هم عبد خطاب شده در این آیه گناه کار هم عبد!!!

«خوش گمانی»
همیشه به خداوند گمان خوب داشته باش و از گمان بد نسبت به خداوند بپرهیز. سزاوار است که انسان نسبت به خدا خوش گمان باشد. خداوند مى‏فرماید: من نزد گمان خوب بنده خود هستم. ( یعنی اگر بنده ای نسبت به من گمان خوبی داشته باشد من هم همان گمان را عملی می کنم.)
بزرگى در خواب دید دوستش مقام بسیار والایى دارد، از او پرسید: به چه سبب به این مقام رسیدى؟ گفت: به سبب حسن ظنّى که به خدا داشتم و هیچ کس به خیر دنیا و آخرت نمى‏رسد، مگر اینکه به خدا گمان خوبى داشته باشد. (ارشاد القلوب، ترجمه سلگى، ج‏1، ص280)

«شیطان مشتاق روسیاهی ما است»
یکی از حیله های شیطان این است که می خواهد روح یأس و نا امیدی را به هر نحو در ما انسان ها به وجود بیاورد. تلقین و جلوه دادن خداوند به عنوان یک منتقم و کسی که در کمین است نیز از تسویلات شیطان است زیرا نباید تصور اشتباه از خداوند در ذهن ما جای بگیرد. او از مادر نسبت به انسان ها مهربان تر است و شدیدا مشتاق برگشت انسان های گناه کار است و رحمت او بر غضبش سبقت گرفته. با کریمان کارها دشوار نیست . مبادا وسوسه شیطان کارگر افتد و دیو یأس و ناامیدی سد راه شما شود که این یکی از بزرگترین دامهای ابلیس لعین است که مرتبا صفات قهریه خداوند مهربان را پیش چشم بندگان خدا می آورد تا مانع توبه آنها گردد.
حال آنکه خدای کریم مشتاقانه چشم به راه بازگشت بندگان خطاکار خویش است چنان که در حدیث قدسی می فرماید:«لو علم المدبرون کیف اشتیاقی بهم لما تو شوقا؛ ای داوود! اگر کسانی که به من پشت کرده اند بدانند چقدر مشتاق برگشت آنها هستم از شوق جان می دهند»‏( المحجةالبیضاء ج : 9 ص : 62).
خداوند بخشنده و مهربان است و توبه کنندگان را دوست دارد، در حدیثی از حضرت امام باقر(ع) می خوانیم: «ان الله تعالی اشد فرحا بتوبه عبده من رجل اضل راحلته و زاده فی لیله ظلما و فوجدها؛ خداوند از توبه بنده اش بیش از کسی که مرکب و توشه خود را در بیابان در یک شب تاریک گم کرده و سپس آن را می یابد، شاد می گردد» V} (تفسیر نمونه، ج 24، ص 295).{V
در روایتی دیگر از آن حضرت آمده است: H}«التائب من الذنب کمن لاذنب له ؛ {H کسی که از گناه توبه کند، همچون کسی است که اصلا گناه نکرده است » V} (همان، ص 296).{V
بله اگر کسی با عناد و سرکشی در مسیر گمراهی قدم بردارد و به راههای مستقیم پشت کرده و لجاجت کند، مسیری است که خود انتخاب کرده است.
وقتی مریض لجباز و سرکش، به پند و نصیحتهای پزشک اهمیت نداده و بر خلاف سفارشات دلسوزانه طبیب عمل کند، چاره ای جز بیماری و راهی به غیر از رفتن به بیمارستان ندارد. سر و کار ما با خدای کریمی است که اگر سائل بر در خانه اش نیاید ، خود بر در خانه سائل و گدا می رود!
پیرزنی خدمت رسول الله (ص) مشرف شد و عرض کرد: روز قیامت حسابگر خداست یا فرشتگان؟ حضرت فرمود: «خداست». عرض کرد: اندیشه ام آرامش یافت. حضرت فرمودند: از چه؟ پیرزن عرض کرد: چون کار قیامت به دست کریم است و کریم نظرش باز است.
دوست گرامی!: سخن در این خصوص بسیار است و مجال اندک؛ بدان که گناه یاس و نا امیدی از هر گناهی بالاتر است و نباید از رحمت خدا در هیچ حالتی نا امید شد.
پس با امیدی وافر به رحمت و عطوفت خدای رؤف دست به کار شده وبا توبه و بازگشت به دامان پر مهر رحمت الهی در صدد جبران مافات برآیید.

«حقیقت توبه»
توبه در حقیقت پشیمان شدن از گناه و بازگشتن از راهی است که انسان در گذشته بر خلاف رضای پروردگار رفته است . توبه حقیقی نیز همان توبه نصوح است؛ یعنی توبه و پشیمانی بدون بازگشت. اگر کسی احساس کند که واقعا از گذشته خود نادم و پشیمان گشته و راه خود را به سوی خداوند عوض کرده، باید بداند که اهل توبه واقعی است و اینچنین توبه ای هرگز رد نمی شود. به عبارت دیگر مشکل و نگرانی ای که در زمینه قبول توبه وجود دارد، از طرف خداوند- یعنی پذیرنده توبه- نیست؛ بلکه مشکل از جانب خود توبه کننده است که آیا موفق می شود راه خود را به سوی خداوند تغیر دهد یا نه.

مهمترین شرایط توبه عبارت است از :
1. پشیمانی و ندامت از صمیم قلب و تصمیم بر عدم ارتکاب دوباره
2. استغفار و طلب بخشش
3. تصمیم قاطع بر جبران گذشته و ادای حقوق، خصوصا اگر حق الناس باشد.

«عزم کوی دوست»
در انتهاء نکاتی چند به شما پرسشگر محترم:
1. اصولا هر گناهی قابل توبه است و خداوند خود فرموده است : «ان الله یغفر الذنوب جمیعا; خداوند همه گناهان را می آمرزد.
2. کارهای خوب ،کارهای زشت را محوو نابود کرده ،حتی آن اعمال زشت را تبدیل به حسنات می کند چنانکه در آیه 70 سوره فرقان بیان شده است: «إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً؛ مگر کسانى که توبه کنند و ایمان آوردند و عمل صالح انجام دهند که خداوند گناهان آنان را به حسنات تبدیل مى‏کند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است».
3. بزرگان اخلاق توصیه می کنند برای جبران گناهان پس از توبه از هر گناه، عمل صالحی متناسب با آن گناه، انجام دهید. مثلا در مورد گناهانی که چشم را آلوده کرده ، به آیات قرآن، بنگرید،اگر گوش آلوده به گناه شده ،قرآن گوش داده و یا در مجالس مذهبی شرکت کنید.
4. همنشینی با صالحان و افراد با تقوا بسیار موثر است. مشاهده رفتار عملی و نورانیت وجود این افراد، در تهذیب روح انسان اثرات ویژه ای دارد.دوستان خوب را چایگزین دوستان ناشایست کنید (در صورت وجود) که بسیار مهم است .
5. در صورت ارتکاب گناه، خود را تنبیه کنید. مثلا با هر بار آلودگی چشم، خود را از خوردن یک وعده غذا محروم کنید. یا یک جزء قرآن بخوانیدو...(البته به شرطی که به گونه ای نباشد که منجر به ضرر جسمی شود)
6. ذکر و یاد خدافراموش نشود خصوصا در تعقیبات نماز عصر آمده که 70بار استغفرالله بگویید.

ذکر حق پاک است چون پاکى رسید- رخت بر بندد برون آید پلید.
7. از مناجات خمس عشر، قسمت تائبین را که در مفاتیح است بخوانید و نیز بر روی فرازهای آن دقت کنید.
من غریبم از بیابان آمدم - بر امید لطف سلطان آمدم
بوی لطف او بیابانها گرفت - ذره های ریگ هم جانها گرفت

 (مثنوی)

جهت مطالعه:
-گناه شناسی/ محسن قرائتی.
-گناهان کبیره/ شهید دستغیب.
- ترجمه جامع السعادات، مرحوم نراقی.
- ترجمه الاخلاق، مرحوم شبر.
- نقطه های آغاز در اخلاق، مهدوی کنی.
- بازگشت به خویشتن یا توبه نصوح / رضوانعلی مصیبی